Năm nay rất đặc biệt, đó là lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh Hoàng Cầm (22/2/1922 – 22/2/2022). Nhiều đơn vị, bạn bè, gia đình, người đồng thời, văn nghệ sỹ tổ chức các hoạt động vinh danh ông.
Hôm nay tôi giới thiệu ấn bản của Lienviet Books bởi cái nét tinh tế, giàu chất thơ trên trang giấy. Đây là tuyển tập 100 bài thơ điển hình cho phong cách Hoàng Cầm do Nguyễn Thụy Kha tuyển soạn cùng với tranh minh họa của Lê Thiết Cương, Hoàng Phượng Vỹ, Bình Nhi cùng với những bức hình kỷ niệm chụp tác giả của Nguyễn Đình Toán.
Đời thơ Hoàng Cầm là đời thơ khá đặc biệt với bao thăng trầm và bao huyền thoại. Đấy là định mệnh để rồi cuối cùng, ông cũng dừng lại ở căn nhà số 43 phố Lý Quốc Sư mang tên các quốc sư trong đó có Thiền Sư Vạn Hạnh - thầy Vua, người đã nuôi dậy và tạo thế cho Lý Công Uẩn lập ra triều Lý - và đối diện với đền Thiền đời Lý, tháp Báo Thiên (nay là Nhà Thờ Lớn). Ông đã bước vào cổ điển ở tuổi 89, để lại một sự nghiệp thơ tầm vóc. Ông ra đi nhưng điệu Quan họ Hoàng Cầm vẫn í a trong dân gian - thơ là máu thịt tâm hồn ông. Một tâm hồn chứa chan tinh thần Kinh Bắc.
Thơ Hoàng Cầm thường khởi từ một vùng núi sự tích rồi lặng lẽ chảy ra biển trữ tình. Thơ ông trầm đầy một nỗi phương Đông. Sau sự kiện Nhân Văn-Giai Phẩm, Hoàng Cầm vắng bóng trên văn đàn. Trường ca Tiếng hát Quan họ in chung với Lê Đạt, Văn Cao, Trần Dần tại Nhà xuất bản Văn nghệ 1956 là lần xuất hiện đáng kể nhất của ông thời kỳ ấy. Tuy nhiên, suốt thời gian vắng đó, ông vẫn làm thơ. Chính nhờ những dằn vặt, trăn trở, ẩn ức, Hoàng Cầm đã đạt tới thi pháp của mình trong Về Kinh Bắc bất tuyệt được viết từ mùa đông 1959 qua mùa xuân 1960. Mùa hè 1982, ông bị tạm giữ vì bị nghi là đưa Về Kinh Bắc ra in ở nước ngoài. Dù không thành án, phải 18 tháng sau, ông mới được tự do. Những ngày tháng trước thời kỳ mở cửa và đổi mới, đã có lúc ông không muốn sống nữa. Ngọn. gió đổi mới đã cứu ông thoát khỏi vực thẳm bế tắc. Ông cùng Lê Đạt, Trần Dần, Phùng Quán được phục hồi hội tịch sau 30 năm dài m lặng. Và từ đó, các sáng tác của ông lần lượt được giới thiệu, ấn hành ra đời sống.
