Đây là một tư liệu hướng dẫn hết sức thiết yếu dành cho các bậc cha mẹ dù là Phật tử hoặc không. Trong cuốn sách nhỏ này, tác giả Lama Zopa Rinpoche nói về nhu cầu thiết lập kế hoạch nuôi dạy con cái của các bậc cha mẹ Phật tử. Kế hoạch này liên quan đến việc mang lại ý nghĩa cho quyết định đưa con vào thế giới, và sau khi sinh con ra, đảm bảo con làm mọi thứ trong khả năng khiến cuộc sống của con trở nên ý nghĩa. Mặt khác, như Rinpoche nói: “Sinh ra trong một gia đình theo đạo Phật sẽ không khác gì sinh ra trong một gia đình không theo đạo Phật”.
Tác giả cũng giảng giải chính xác cách cha mẹ nên tiếp tục làm việc này – thông qua dạy con phát khởi thiện tâm và tạo ra Bảy nền tảng cho Hạnh phúc và Bình an (từ ái, tùy hỷ, kham nhẫn, tha thứ, hối lỗi, hài lòng và dũng cảm) cũng như thông qua hướng dẫn con những thiện hạnh khi con còn nhỏ.
Nhờ luôn giữ trong tâm rằng con cái là một trong vô lượng chúng sinh, người mà cha mẹ, trong vai trò Phật tử, phát khởi Bồ đề tâm ngay lúc ban đầu của mọi thực hành, cha mẹ sẽ tránh được việc nuôi dưỡng con với tâm bám luyến đau thương…
Bạn và mỗi một hữu tình chúng sinh – hết thảy vô lượng chúng sinh địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, người, atula, chư thiên và chúng sinh trong cõi trung ấm – giống như một gia đình lớn. Điều này là vì mỗi người trong số họ đều đã từng là mẹ của bạn, không chỉ một lần mà vô số lần xuyên suốt vô thủy kiếp.
Mỗi chúng sinh đã cho bạn thân thể vô số lần, không chỉ thân người mà còn thân của các loại động vật khác nhau, ngạ quỷ, v.v... Mỗi lần bạn sinh ra từ bụng mẹ hoặc một quả trứng, họ đều cho bạn một thân thể. Chỉ cần xét những lần bạn được sinh ra với thân người thì mỗi hữu tình chúng sinh đều đã sinh ra bạn vô số lần.
Khi đó, là mẹ của bạn, họ đã tử tế với bạn theo bốn cách: họ bảo vệ cuộc sống của bạn trước hàng trăm hiểm nguy mỗi ngày; họ giáo dục bạn theo cách thức của thế gian; họ chịu nhiều gian khổ vì sự an lành của bạn; và họ tạo rất nhiều ác nghiệp vì hạnh phúc của bạn. Mỗi hữu tình chúng sinh – mỗi chúng sinh ở địa ngục, mỗi ngạ quỷ, mỗi con vật, mỗi con người, mỗi vị atula và mỗi vị chư thiên – đều đã làm điều này cho bạn khi họ là mẹ của bạn lúc được làm người. Tương tự, khi bạn sinh ra là loài vật, mẹ của bạn cũng tử tế với bạn; chẳng hạn, khi bạn sinh ra là một con chim, ngày lại ngày, mẹ tìm kiếm thức ăn và giết nhiều sâu bọ côn trùng để nuôi bạn.
Thật không thể tin được những việc mà những người mẹ này đã làm để che chở cho bạn, chịu biết bao gian khổ vì bạn và tạo rất nhiều ác nghiệp vì bạn. Bạn có thể bắt đầu hình dung được lòng tốt của họ không? Nhưng thật không may, hầu hết mỗi hành động của họ đều trở nên bất thiện bởi vì nó bắt nguồn từ sự bám luyến.
Để tránh điều này xảy ra, cách tốt nhất để chăm sóc con cái là nghĩ về chúng đơn giản như một chúng sinh, chứ không phải là con của mình.
Trong khi con còn nhỏ, sẽ thật đáng tiếc nếu không tận dụng cơ hội để gieo những hạt giống thói quen tốt đẹp. Khi nói điều này, tôi không có ý là bạn nên ép con chấp nhận lối sống của mình. Thay vì vậy, tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng điều quan trọng là giúp con từ bỏ những nguyên nhân đau khổ và tạo ra những nguyên nhân hạnh phúc – không chỉ hạnh phúc trong đời này mà còn hạnh phúc ở các đời tương lai, giải thoát khỏi luân hồi và giác ngộ viên mãn. Nếu con học một số Pháp thực hành, trì tụng một số thần chú, v.v... từ khi còn nhỏ thì ngay cả khi chúng không tiếp tục làm những điều này khi già đi, toàn bộ công đức con tích tập trước đó sẽ vẫn giúp chúng gặp được Pháp và thực hành Pháp trong đời tương lai cũng như sẽ mang lại hạnh phúc cho nhiều đời.
Bởi vì khá khó để giúp con khi chúng đến tuổi vị thành niên và không muốn nghe lời bạn nữa, cho nên hãy cố gắng mang lại lợi lạc cho con càng nhiều càng tốt từ khi chúng còn nhỏ.
